Przyjaźń międzypokoleniowa

Podział społeczeństwa na grupy wiekowe ma znaczący wpływ na interakcje społeczne na przestrzeni całego życia. Struktura ta, stanowiąc ramy dla norm społecznych i oczekiwań, może również wraz z wiekiem prowadzić do stopniowego zaniku relacji społecznych. Charakter i dynamika przyjaźni ewoluują znacząco w różnych pokoleniach pod wpływem zmian społecznych, postępu technologicznego i zmieniających się priorytetów życiowych.

W dzieciństwie i okresie dojrzewania kręgi społeczne są często rozległe, skupione wokół szkoły i zajęć pozalekcyjnych, a przyjaźnie charakteryzują się dużymi, zróżnicowanymi sieciami kontaktów, ułatwianymi przez media społecznościowe i komunikację cyfrową (Twenge i in., 2019). Młodzi dorośli zazwyczaj doświadczają szczytu kontaktów społecznych, a ich sieci rozszerzają się dzięki wyższemu wykształceniu i początkowej karierze zawodowej. Jednak wraz z osiągnięciem dorosłości kręgi społeczne mogą zacząć się kurczyć z powodu większej liczby obowiązków rodzinnych i zawodowych, a kontakty społeczne często ograniczają się do współpracowników (Wrzus i in., 2013).

Przejście do późniejszej fazy życia w wielu przypadkach wiąże się ze znaczącymi zmianami w dynamice społecznej. Na przykład przejście na emeryturę może prowadzić do utraty relacji zawodowych. Syndrom pustego gniazda może ograniczyć interakcje rodzinne. Pogorszenie stanu zdrowia fizycznego może ograniczyć mobilność i możliwości interakcji społecznych. W rezultacie osoby starsze mogą doświadczać kurczenia się sieci kontaktów społecznych, co zwiększa ryzyko izolacji społecznej i samotności (Cornwell i Waite, 2009). Niemniej jednak badania wskazują, że osoby starsze cenią sobie jakość relacji bardziej niż ich ilość, kładąc nacisk na więzi emocjonalne, ponieważ przedkładają relacje emocjonalne nad szersze sieci społeczne. Zgodnie z „teorią selektywności społeczno-emocjonalnej”, wraz ze wzrostem świadomości ograniczoności czasu, ludzie zaczynają priorytetowo traktować głębsze, bardziej znaczące interakcje społeczne (Carstensen i in., 1999; Zhaoyang i in., 2018).

Z kolei przyjaźnie międzypokoleniowe, choć mniej powszechne, oferują wyjątkowe korzyści. Mogą zapewniać świeże spojrzenie, zwalczać stereotypy związane z wiekiem i sprzyjać wzajemnej nauce. Szczególnie cenne w niwelowaniu różnic pokoleniowych są programy ułatwiające nawiązywanie kontaktów międzypokoleniowych, takie jak programy mentorskie lub projekty społecznościowe (Hatton-Yeo i Ohsako, 2000).

Samo pojęcie przyjaźni może się różnić w zależności od pokolenia. Podczas gdy młodsze pokolenia mogą uważać kontakty wyłącznie internetowe za przyjaźń, osoby starsze mogą bardziej cenić interakcje bezpośrednie. Zrozumienie tego typu różnic pokoleniowych ma kluczowe znaczenie dla opracowania strategii sprzyjających tworzeniu znaczących więzi społecznych między wszystkimi grupami wiekowymi.