W niniejszym rozdziale omówiono istotne aspekty dla moderatorów, którzy zamierzają realizować program FRIEND w swoich społecznościach. Najważniejsze z nich to:
Moderatorzy jako katalizatory relacji
Moderatorzy FRIEND – zarówno specjaliści, jak i wolontariusze – odgrywają kluczową rolę w promowaniu znaczących interakcji społecznych i zwalczaniu samotności wśród osób starszych. Ich skuteczność wynika nie tylko z formalnych kwalifikacji, ale także z cech interpersonalnych, takich jak empatia, współczucie, umiejętności komunikacyjne oraz autentyczna wiara w wartość przyjaźni i aktywnego starzenia się.
Inkluzywna i przemyślana rekrutacja
Rekrutacja moderatorów musi być starannie przeprowadzona, by zapewnić zgodność z wartościami programu. Strategie obejmują analizę doświadczenia zawodowego i wolontariackiego, oferowanie sesji próbnych podczas szkolenia oraz zachęcanie moderatorów do nawiązywania relacji z uczestnikami w celu zwiększenia ich zaangażowania i zaufania w grupie. Różnorodność wieku i doświadczenia, w tym udział starszych wolontariuszy, wzbogaca doświadczenie moderatorów.
Niezbędne przeszkolenie i przygotowanie
Kluczowe znaczenie ma ukończenie oficjalnego szkolenia dla moderatorów FRIEND. Dzięki temu moderatorzy zdobywają wiedzę na temat celów programu, struktury sesji i technik moderacji, a także mogą doświadczyć programu z perspektywy uczestnika. Przygotowanie ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej moderacji.
Zrównoważone role i dynamika grupy
Skuteczna moderacja opiera się na neutralności, udzielaniu wskazówek (a nie kierowaniu) oraz promowaniu wspólnej odpowiedzialności w grupie. Moderatorzy są odpowiedzialni za podtrzymywanie atmosfery wsparcia, bezpieczeństwa i integracji, wrażliwe zarządzanie dynamiką grupy oraz zapewnienie pełnego szacunku i produktywnego zaangażowania podczas wszystkich sesji.
Radzenie sobie z drażliwymi sytuacjami z wyczuciem
Moderatorzy muszą być przeszkoleni w zakresie radzenia sobie z ujawnianiem emocji, konfliktami lub trudnymi tematami poprzez asertywność, empatię i aktywne słuchanie. Tworzenie poczucia bezpieczeństwa psychicznego, akceptacja emocji i oferowanie elastycznych sposobów uczestnictwa (np. rozmowy indywidualne, wypowiedzi pisemne) są niezbędne do utrzymania zaufania i spójności grupy.
Tworzenie przyjaznego środowiska skoncentrowanego na osobie
Ton programu powinien być nieformalny i ciepły, odzwierciedlając doświadczenia uczestników – nie powinien być kliniczny ani nadmiernie sformalizowany. Moderatorzy muszą dostosować się do lokalnego kontekstu kulturowego i zapewnić uczestnikom poczucie, że są wysłuchani, docenieni i mają wpływ na przebieg programu, używając materiałów i języka sprzyjających integracji.
Strategiczna rekrutacja i utrzymanie starszych uczestników
Strategie rekrutacji powinny wykorzystywać połączenie partnerstw społecznych, skierowań z placówek opieki zdrowotnej, działań informacyjnych w mediach oraz zaangażowania rówieśników. Utrzymanie uczestników zapewniają takie elementy jak budowanie relacji, indywidualne podejście, dostępność (np. transport, harmonogram) oraz regularne zajęcia społeczne, które zwiększają przyjemność i poczucie więzi.
Integracja elementów społecznych i międzypokoleniowychWłączenie możliwości socjalizacji i zaangażowania międzypokoleniowego (takich jak gry, sztuka lub opowiadanie historii) wzmacnia motywację uczestników i sprzyja poczuciu wspólnoty. Doświadczenia te promują wzajemne zrozumienie i przekładają się na znaczące, trwałe uczestnictwo.