Wervings- en retentiestrategieën

• Media-outreach: artikelen publiceren in lokale kranten en aankondigingen of interviews uitzenden op lokale radio en televisie. Deze traditionele media blijven zeer effectief onder ouderen (A. Scharlach & Lehning, 2016).
• Doorverwijzingen vanuit de gezondheidszorg: samenwerken met huisartsen, wijkverpleegkundigen, apothekers en maatschappelijk werkers die het programma rechtstreeks kunnen aanbevelen aan ouderen die zij ondersteunen.
• Samenwerkingsverbanden met de gemeenschap: Samenwerken met seniorencentra, religieuze organisaties, bibliotheken en lokale ngo’s kan helpen bij het vinden van potentiële deelnemers en het opbouwen van vertrouwen via vertrouwde netwerken (Aday et al., 2006).
• Mond-tot-mondreclame en ambassadeurs: Het kan bijzonder effectief zijn om voormalige deelnemers of gemeenschapsleiders als ambassadeurs in te schakelen. Overweeg om ouderen die oprecht geïnteresseerd zijn in het onderwerp uit te nodigen als vrijwillige begeleiders, aangezien ouderen eerder geneigd zijn om aan een programma deel te nemen wanneer ze door leeftijdsgenoten worden aangemoedigd.
• Informatiesessies: Het wordt sterk aangeraden om een inleidende informatiebijeenkomst voor geïnteresseerden te organiseren. Tijdens deze sessie moeten begeleiders het doel, de structuur en de methoden van het FRIEND-programma duidelijk uitleggen. Dit geeft potentiële deelnemers de kans om vragen te stellen en een weloverwogen beslissing te nemen.

Het is van cruciaal belang om na te denken over hoe het programma aan ouderen wordt gepresenteerd tijdens de werving en gedurende hun deelname. Hoewel het uiteindelijke doel is om sociaal isolement en eenzaamheid te verminderen, moet de boodschap gericht zijn op positieve resultaten, zoals de mogelijkheid om:

• Nieuwe vriendschappen op te bouwen
• Bestaande relaties te versterken
• Deelnemen aan zinvolle groepsactiviteiten
• Levenservaringen delen in een respectvolle omgeving

Deze aanpak, zoals benadrukt door Nan Stevens (Stevens, 2001), ondersteunt de motivatie en stimuleert deelname door de nadruk te leggen op persoonlijke groei, plezier en verbondenheid in plaats van op tekortkomingen of behoeften. In plaats van de nadruk te leggen op ‘problemen die moeten worden opgelost’, moet het programma dus worden gepresenteerd als een kans voor sociale contacten, het delen van wijsheid en betrokkenheid bij de gemeenschap.

Facilitators moeten beschikbaar zijn voor individuele gesprekken, zodat ouderen in alle privacy vragen kunnen stellen of hun zorgen kunnen uiten. Deze persoonlijke aanpak kan helpen om angsten weg te nemen, verwachtingen te verduidelijken en vertrouwen op te bouwen – essentiële elementen voor een eerste contact en blijvende betrokkenheid.

Een ander aspect om echt een gastvrije en inclusieve omgeving voor ouderen te creëren, is het erkennen en respecteren van de lokale sociaal-culturele context waarin het FRIEND-programma wordt geïmplementeerd. Wat in het ene land of de ene gemeenschap uitnodigend, respectvol of boeiend aanvoelt, hoeft dat in een ander land of een andere gemeenschap niet te zijn vanwege verschillen in culturele waarden, communicatienormen, vertrouwen in instellingen en sociale gewoonten.

Een echt gastvrije omgeving vereist ook dat facilitators:

• Respect tonen voor culturele normen en tradities in de manier waarop ze deelnemers begroeten, aanspreken en met hen omgaan.
• Inclusief materiaal gebruiken, bijvoorbeeld beeldmateriaal en voorbeelden die aansluiten bij de achtergrond, interesses en waarden van de deelnemers.
• Kleine, laagdrempelige instapmogelijkheden bieden, zoals informele informatiebijeenkomsten of open dagen, zodat aarzelende deelnemers het programma zonder verplichtingen kunnen verkennen.

Een ander belangrijk aspect is het verwijderen van de formele toon uit het programma. Deelnemers mogen niet het gevoel hebben dat ze zich in een traditionele klaslokaal bevinden. In plaats daarvan moet de aanpak informeel en persoonsgericht zijn, met concepten en methoden die het delen van ervaringen en persoonlijke expressie aanmoedigen. Dit betekent dat de mening en levenservaringen van deelnemers worden gewaardeerd en dat zij actief bij het leerproces worden betrokken in plaats van een passieve rol te krijgen. Het creëren van een ontspannen en gemoedelijke sfeer helpt het vertrouwen op te bouwen, bevordert wederzijds respect en ondersteunt een diepere betrokkenheid bij de inhoud.

Uiteindelijk betekent het creëren van een gastvrije omgeving dat elke deelnemer zich veilig, gezien en gewaardeerd voelt – niet alleen door vriendelijk te zijn, maar ook door het programma bewust vorm te geven op basis van de identiteit en behoeften van de lokale gemeenschap.

• Vervoer aanbieden of sessies houden op toegankelijke, vertrouwde locaties, om mobiliteits- en reisbarrières weg te nemen.
• Flexibele planning: het aanbieden van sessies op tijdstippen die passen in de routine van de deelnemers kan de opkomst verhogen.
• Voortdurende aanmoediging: contact houden met deelnemers tussen de sessies door (bijvoorbeeld via telefoontjes of korte berichten) helpt de betrokkenheid en het gevoel van verbondenheid te versterken.
• Viering van vooruitgang: het erkennen van bijdragen en prestaties, ook al zijn ze nog zo klein, verhoogt het moreel en versterkt de voortdurende deelname.
• Momenten voor socialisatie: zorg in elke sessie voor mogelijkheden voor socialisatie tussen de deelnemers, bijvoorbeeld door middel van muziek, spelletjes, theateractiviteiten, uitstapjes en soortgelijke ervaringen.
• Intergenerationele activiteiten: Interactie tussen mensen van verschillende leeftijden helpt wederzijds begrip op te bouwen, stereotypen te doorbreken en nieuwe sociale contacten te leggen. Deze activiteiten – zoals verhalen vertellen, kunstprojecten of technische workshops – bevorderen het leren, het delen van ervaringen en een sterker gemeenschapsgevoel.